Kumpulan Pola Soal Konversi Satuan Suhu (Celcius, Reamur, Fahrenheit Dan Kelvin) Beserta Pembahasannya
Konsep Suhu
Jika kita mengulas ihwal suhu suatu benda, tentu terkait dekat dengan gerah atau dinginnya benda tersebut. melaluiataubersamaini alat perasa, kita sanggup membedakan benda yang gerah, hangat atau dingin. Benda yang gerah kita katakan suhunya lebih tinggi dari benda yang hangat atau benda yang dingin. Benda yang hangat suhunya lebih tinggi dari benda yang dingin.
melaluiataubersamaini alat perasa kita spesialuntuk sanggup membedakan suhu suatu benda secara kualitatif. Akan tetapi di dalam fisika kita akan menyatakan gerah, hangat, hambar dan sebagainya secara eksak yaitu secara kuantitatif (dengan angka-angka).
Secara sederhana suhu didefinisikan sebagai derajad gerah dinginnya suatu benda. Ada beberapa sifat benda yang berubah apabila benda itu digerahkan, antara lain ialah warnanya, volumnya, tekanannya dan daya hantar listriknya. Sifat-sifat benda yang berubah alasannya ialah digerahkan disebut sifat termometrik. Suhu termasuk bemasukan pokok dalam fisika yang dalam SI bersatuan Kelvin.
Alat Ukur Suhu
Untuk menyatakan suhu suatu benda secara kuantitatif diharapkan alat ukur yang disebut termometer. Ada beberapa jenis termometer dengan memakai konsep perubahan-perubahan sifat alasannya ialah pemanasan. Pada termometer raksa dan termometer alkohol memakai sifat perubahan volum alasannya ialah pemanasan.
Ada beberapa termometer yang memakai sifat perubahan volum alasannya ialah pemanasan, antara lain: Celcius, Reamur, Fahrenheit dan Kelvin. Masing-masing termometer tersebut memiliki ketentuan-ketentuan tertentu dalam tetapkan nilai titik didih air dan titik beku air pada tekanan 1 atm, menyerupai terlihat pada gambar di bawah ini.
Dari gambar di atas, sanggup ditulis dalam bentuk tabel sebagai diberikut,
No. | Termometer | Titik tetap bawah | Titik tetap atas | Jumlah skala |
1 | Celcius | 0oC | 100oC | 100 |
2 | Reamur | 0oR | 80oC | 80 |
3 | Fahrenheit | 32oF | 212oF | 180 |
4 | Kelvin | 273 K | 373 K | 100 |
Perbandingan jumlah skalanya ialah sebagai diberikut:
tC : tR : (tF – 32) = 100 : 80 : 180 | atau | tC : tR : (tF – 32) = 5 : 4 : 9 |
Perubahan suhu dari celcius ke kelvin dan dari kelvin ke celcius, alasannya ialah jumlah skalanya sama, maka ditulis sebagai diberikut.
toC = (t + 273)K | atau | tK = (t – 273)oC |
Keterangan:
tC = skala yang ditunjukkan termometer celcius (oC)
tR = skala yang ditunjukkan termometer reamur (oR)
tF = skala yang ditunjukkan termometer fahrenheit (oF)
tK = skala yang ditunjukkan termometer kelvin (K)
Secara umum, korelasi skala termometer yang satu dengan yang lain ialah menyerupai yang diperlihatkan pada gambar diberikut ini.
Termometer X dengan titik tetap bawah (tb)X dan titik tetap atas (ta)X. Termometer Y dengan titik tetap bawah (tb)Y dan titik tetap atas (ta)Y. Titik tetap bawah dan titik tetap atas kedua termometer di atas ialah suhu ketika es melebur dan suhu ketika air mendidih pada tekanan 1 atmosfer.
melaluiataubersamaini membandingkan perubahan suhu dan interval kedua titik tetap masing-masing termometer, diperoleh korelasi sebagai diberikut.
(ta)X – tX | = | (ta)Y – tY |
(ta)X – (tb)X | (ta)Y – (tb)Y |
Keterangan:
(ta)X = titik tetap atas termometer X
(tb)X = titik tetap bawah termometer X
tX = suhu pada termometer X
(ta)Y = titik tetap atas termometer Y
(tb)Y = titik tetap bawah termometer Y
tY = suhu pada termometer Y
misal Soal Konversi Satuan Suhu
Berikut ini ialah beberapa pola soal ihwal konversi atau pengubahan satuan suhu yang mencakup Celcius, Reamur, Fahrenheit, dan Kelvin lengkap dengan pembahasannya. Silahkan kalian pelajari baik-baik.
1. Sebuah zat cair diukur suhunya memakai termometer celcius diperoleh angka 40oC. Berapakah kalau zat cair tersebut diukur suhunya menggunakan:
a. Termometer reamur
b. Termometer fahrenheit
c. Termometer kelvin
Penyelesaian:
Diketahui:
tc = 40oC
Ditanyakan: tR, tF, dan T
Jawab:
a. Mengubah skala celcius ke reamur
perbandingan skala termometer reamur dan celcius ialah sebagai diberikut.
tR | = | 4 |
tC | 5 |
Maka:
tR = 4/5 × tC
tR = 4/5 × 40
tR = 32
Jadi, ketika diukur dengan termometer reamur, suhunya ialah 32oR.
b. Mengubah skala celcius ke fahrenheit
perbandingan skala termometer fahrenheit dan celcius ialah sebagai diberikut.
tF – 32 | = | 9 |
tC | 5 |
Maka:
tF – 32 = 9/5 × tC
tF – 32 = 9/5 × 40
tF – 32 = 72
tF = 72 + 32
tF = 104
Jadi, ketika diukur dengan termometer fahrenheit, suhunya ialah 104oF.
c. Mengubah skala celcius ke kelvin
untuk mengkonversi satuan suhu dari celcius ke kelvin kita pribadi saja memakai rumus diberikut.
T = tC + 273
T = 40 + 273
T = 313
Jadi, ketika diukur dengan termometer kelvin, suhunya ialah 313 K.
2. Suhu sebuah filamen lampu listrik yang sedang menyala ialah 2.925 K. Berapakah suhu filamen lampu tersebut dalam skala Celcius?
Jawab:
melaluiataubersamaini memakai kesetaraan Celcius ke Kelvin diperoleh:
toC = tK – 273 = 2.925 – 273 = 2.652
Jadi, suhu filamen lampu listrik yang sedang menyala tersebut ialah 2.652oC.
3. Sebuah termometer X setelah ditera dengan termometer Celcius di sanggup 40oC = 80oX dan 20oC = 50oX. Jika suhu sebuah benda 80oC, maka berapa oX suhu benda tersebut?
Penyelesaian:
Diketahui:
40oC = 80oX
20oC = 50oX
Ditanya: 80oC = ... oX
Jawab:
Untuk mempergampang dalam memahami soal di atas, perhatikan gambar ilustrasi diberikut ini.
Berdasarkan gambar di atas, maka keseteraan skala pada termometer Celcius dan termometer X ialah sebagai diberikut.
80 – 40 | = | tX – 80 |
80 – 20 | tX – 50 |
40 | = | tX – 80 |
60 | tX – 50 |
4 | = | tX – 80 |
6 | tX – 50 |
4(tX – 50) = 6(tX – 80)
4tX – 200 = 6tX – 480
6tX – 4tX = 480 – 200
2tX = 280
tX = 280/2
tX = 140
Jadi, 80oC = 140oX
4. Suhu udara di ruangan 95oF. Nyatakan suhu tersebut ke dalam skala Kelvin!
Penyelesaian:
95oF = 5/9 (95 – 32) = 35oC
35oK = (35 + 273) K = 308 K
5. Misalkan Anis membuat sebuah termometer yang disebut dengan termometer X. Pada termometer ini air membeku pada 0°X dan air mendidih pada 150°X. Bagaimanakah korelasi termometer ini dengan termometer dalam skala Celsius?
Jawab
Pada termometer X, rentang temperatur yang dimilikinya, yakni dari 0°X – 150°X sehingga skala pada termometer ini dibagi dalam 150 skala. Perbandingan antara termometer X dan termometer Celsius, yakni
C – 0 | = | X – 0 |
100 | 150 |
ToC | = | 100 | ToX → | = | 2 | ToX |
150 | 3 |
Jadi, korelasi antara termometer ini dengan termometer Celsius ialah t°C = 2/3 t°X .
6. Suatu termometer X mengukur suhu es sedang melebur pada −10oX dan mengukur suhu air mendidih pada 110oX. Termometer Celcius mengukur suhu benda tersebut ialah 40oC. Berapa suhu benda tersebut kalau diukur dengan termometer X?
Penyelesaian:
Diketahui:
(tb)X = −100X
(ta)X = 1100X
tC = 400C
Titik tetap atas termometer Celcius ialah 100oC dan titik tetap bawahnya ialah 0oC sehingga:
(ta)C = 1000C
(tb)C = 00C
Ditanyakan: tX
Jawab:
(ta)X – tX | = | (ta)C – tC |
(ta)X – (tb)X | (ta)C – (tb)C |
110 – tX | = | 100 – 40 |
110 – (−10) | 100 – 0 |
110 – tX | = | 60 |
120 | 100 |
110 – tX | = | 6 |
120 | 10 |
10(110 – tX) = (120)(6)
1100 – 10tX = 720
10tX = 1100 – 720
10tX = 380
tX = 380/10
tX = 38
Jadi, suhu benda tersebut apabila diukur dengan termometer X ialah 38oX.
7. Pada waktu animo hambar terdapat laporan cuaca dari Inggris di mana suhu udara mencapai 14oF. Berapakah suhunya kalau diukur menggunakan:
a. Termometer reamur
b. Termometer celcius
c. Termometer kelvin
Penyelesaian:
Diketahui:
tF = 14oF
Ditanyakan: tR, tC, dan T
Jawab:
a. Mengubah skala fahrenheit ke reamur
perbandingan skala termometer reamur dan fahrenheit ialah sebagai diberikut.
tR | = | 4 |
tF – 32 | 9 |
Maka:
tR = 4/9 × (tF – 32)
tR = 4/9 × (14 – 32)
tR = 4/9 × (–18)
tR = –8
Jadi, ketika diukur dengan termometer reamur, suhunya adalah –8oR.
b. Mengubah skala fahrenheit ke celcius
perbandingan skala termometer celcius dan fahrenheit ialah sebagai diberikut.
tC | = | 5 |
tF – 32 | 9 |
Maka:
tC = 5/9 × (tF – 32)
tC = 5/9 × (14 – 32)
tC = 5/9 × (–18)
tC = –10
Jadi, ketika diukur dengan termometer celcius, suhunya adalah –10oC.
c. Mengubah skala fahrenheit ke kelvin
perbandingan skala termometer kelvin dan fahrenheit ialah sebagai diberikut.
T – 273 | = | 5 |
tF – 32 | 9 |
Maka:
T – 273 = 5/9 × (tF – 32)
T – 273 = 5/9 × (14 – 32)
T – 273 = 5/9 × (–18)
T – 273 = –10
T = –10 + 273
T = 263
Jadi, ketika diukur dengan termometer kelvin, suhunya ialah 263 K.
8. Termometer X dirancang sanggup mengukur air membeku pada skala - 40 dan air mendidih pada skala 160. Jika suatu benda diukur dengan termometer Reamur menunjukkan nilai 20oR maka tentukan nilai yang ditunjuk ketika diukur dengan termometer X!
Penyelesaian:
Diketahui:
(tb)X = −40oX
(ta)X = 160 oX
tR = 20
Titik tetap atas termometer Reamur ialah 80oR dan titik tetap bawahnya ialah 0oR sehingga:
(ta)R = 0oR
(tb)R = 80oR
Ditanyakan: tX?
Jawab:
(ta)X – tX | = | (ta)R – tR |
(ta)X – (tb)X | (ta)R – (tb)R |
160 – tX | = | 80 – 20 |
160 – (−40) | 80 – 0 |
160 – tX | = | 60 |
200 | 80 |
160 – tX | = | 6 |
200 | 8 |
8(160 – tX) = (200)(6)
1280 – 8tX = 1200
8tX = 1280 – 1200
8tX = 80
tX = 80/8
tX = 10
Jadi, suhu benda tersebut apabila diukur dengan termometer X ialah 10oX.
9. Sepotong logam digerahkan dan diukur dengan termometer optik menunjukkan skala 36oR. Berapakah suhunya kalau diukur menggunakan:
a. Termometer celcius
b. Termometer fahrenheit
c. Termometer kelvin
Penyelesaian:
Diketahui:
tR = 36oR
Ditanyakan: tC, tF, dan T
Jawab:
a. Mengubah skala reamur ke celcius
perbandingan skala termometer celcius dan reamur ialah sebagai diberikut.
tC | = | 5 |
tR | 4 |
Maka:
tC = 5/4 × tR
tC = 5/4 × 36
tC = 45
Jadi, ketika diukur dengan termometer celcius, suhunya ialah 45oC.
b. Mengubah skala reamur ke fahrenheit
perbandingan skala termometer fahrenheit dan reamur ialah sebagai diberikut.
tF – 32 | = | 9 |
tR | 4 |
Maka:
tF – 32 = 9/4 × tR
tF – 32 = 9/4 × 36
tF – 32 = 81
tF = 81 + 32
tF = 113
Jadi, ketika diukur dengan termometer fahrenheit, suhunya ialah 113oF.
c. Mengubah skala reamur ke kelvin
perbandingan skala termometer kelvin dan reamur ialah sebagai diberikut.
T – 273 | = | 5 |
tR | 4 |
Maka:
T – 273 = 5/4 × tR
T – 273 = 5/4 × 36
T – 273 = 45
T = 45 + 273
T = 318
Jadi, ketika diukur dengan termometer kelvin, suhunya ialah 318 K.
10. Suhu es yang sedang melebur dan suhu air mendidih apabila diukur dengan termometer A masing-masing besarnya 10oA dan 130oA. Suhu suatu benda diukur dengan termometer skala Fahrenheit sebesar 62oF. Berapa suhu benda tersebut kalau diukur dengan termometer A?
Penyelesaian:
Diketahui:
(tb)A = 10oA
(ta)A = 130oA
tF = 62oF
Titik tetap atas termometer Fahrenheit ialah 212oF dan titik tetap bawahnya ialah 320F sehingga:
(ta)F = 212oF
(tb)F = 32oF
Ditanyakan: tA?
Jawab:
(ta)A – tA | = | (ta)F – tF |
(ta)A – (tb)A | (ta)F – (tb)F |
130 – tA | = | 212 – 62 |
130 – (10) | 212 – 32 |
130 – tA | = | 150 |
120 | 180 |
130 – tA | = | 5 |
120 | 6 |
6(130 – tA) = (120)(5)
780 – 6tA = 600
6tA = 780 – 600
6tA = 180
tA = 180/6
tA = 30
Jadi, suhu benda tersebut apabila diukur dengan termometer A ialah 30oA.
Sumber https://www.fisikabc.com/
Post a Comment for "Kumpulan Pola Soal Konversi Satuan Suhu (Celcius, Reamur, Fahrenheit Dan Kelvin) Beserta Pembahasannya"